Tranh chấp đất đai là gì? Điều kiện và thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai
Đất đai là tài sản có giá trị lớn, do đó tranh chấp về loại bất động sản này rất phổ biến. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết tranh chấp đất đai cụ thể là gì, giải quyết như thế nào và phải đáp ứng những yêu cầu gì để có thể khởi kiện đòi quyền lợi khi tranh chấp đất đai. Hãy cùng BẤT ĐỘNG SẢN EXPRESS tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Tranh chấp đất đai là gì?
Tranh chấp đất đai là gì?
Tranh chấp đất đai là sự bất đồng giữa hai hoặc nhiều bên liên quan đến đất đai về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. Tranh chấp đất đai về bản chất là sự bất đồng về việc ai có quyền sử dụng tài sản đó. Nói cách khác, tồn tại những tranh chấp, bất đồng giữa các chủ thể khi xác định ai là người có quyền sử dụng đất hợp pháp.
Cách dạng tranh chấp đất đai phổ biến hiện nay
Tranh chấp về quyền sử dụng đất
Tranh chấp đất đai về quyền sử dụng đất là sự tranh chấp giữa các bên về việc ai là người có quyền sử dụng hợp pháp một mảnh đất nhất định. Tranh chấp đất đai (cho người khác mượn đất nhưng không trả lại, tranh chấp giữa đồng bào dân tộc thiểu số với đồng bào đi xây dựng vùng kinh tế mới ...); tranh chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trong quan hệ ly hôn, thừa kế; tranh chấp đất đai (cho người khác mượn đất nhưng không trả lại, tranh chấp giữa đồng bào dân tộc thiểu số với đồng bào đi xây dựng vùng kinh tế mới ...); Tranh chấp quyền sử dụng đất gắn với tranh chấp địa giới hành chính.
Tranh chấp về quyền và nghĩa vụ phát sinh trong quá trình sử dụng đất
Loại tranh chấp này thường xuyên phát sinh khi các chủ thể tham gia vào các giao dịch dân sự về quyền sử dụng đất như tranh chấp về quyền và nghĩa vụ theo hợp đồng chuyển nhượng, cho thuê quyền sử dụng đất, các vấn đề liên quan đến quyền sử dụng đất. Bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, di dời khi nhà nước thu hồi đất …
Cách dạng tranh chấp đất đai phổ biến hiện nay
Tranh chấp về mục đích sử dụng đất
Những mâu thuẫn này có liên quan gì đến việc quyết định mục đích sử dụng đất, một hình thức tranh chấp ít phổ biến hơn không? Thông thường, những mâu thuẫn này có cơ sở để giải quyết vì Nhà nước đã xác lập mục tiêu sử dụng đất thông qua quy hoạch sử dụng đất trong khi phân phối đất cho các chủ sở hữu. Tranh chấp chủ yếu do người sử dụng đất sử dụng đất không phải mục đích được nhà nước cho, cho thuê.
Nguyên nhân dẫn đến việc tranh chấp đất đai
Những bất cập trong khung pháp lý quản lý đất đai
Bất cập trong khung pháp lý quản lý đất đai
Trong một thời gian dài, hệ thống pháp luật đất đai không giải quyết một số khía cạnh của quan hệ đất đai, dẫn đến tồn đọng các vụ việc cần xử lý và khả năng áp dụng không thống nhất giữa các lĩnh vực. đang đối mặt với các vấn đề có thể so sánh được
Từ khi pháp luật thừa nhận nhiều loại hình sở hữu đất đai khác nhau (trước năm 1980), thông qua quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân, đến các luật tiếp theo cho "quyền sử dụng đất" với hầu như tất cả các quyền của chủ sở hữu đất. Chủ sở hữu ... đã cản trở chính quyền và người dân trong việc hiểu các yêu cầu pháp lý một cách kịp thời.
Ngay cả khi người dân có ý thức về quyền sở hữu tư nhân về đất đai, hiểu biết về các quy định pháp luật cũng chưa đầy đủ và không đồng đều.
Giấy tờ pháp lý liên quan đến đất đai rất nhiều và được sản xuất ở các thời kỳ khác nhau, ít có sự đồng bộ, thể hiện rõ ràng các quy trình quản lý hành chính, quan liêu; chồng chéo và bất công.
Do đó, trong công tác bồi thường, thu hồi đất và giải phóng mặt bằng, những người thụ hưởng chính sách sau thường được hưởng lợi nhiều hơn những người thụ hưởng chính sách trước đây; cùng một vùng đất, những người thực dân ở một địa giới hành chính được hưởng lợi nhiều hơn người thực dân ở các địa giới hành chính khác; thậm chí những người không tích cực được hưởng lợi nhiều hơn những người thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chính sách …
Công tác quản lý đất đai còn nhiều sai sót, sơ hở
Đây là nguồn gốc chính của xung đột đất đai. Các quy định và chính sách của Nhà nước trước đây không được tuân thủ nghiêm ngặt, không được thực hiện triệt để và không phù hợp ở một số vùng, dẫn đến việc canh tác bị gián đoạn và san lấp mặt bằng.
Công tác quản lý đất đai còn có một số sai sót như hồ sơ địa chính bị bỏ sót, cơ sở quản lý đất đai không đầy đủ, thiếu chặt chẽ. Quy hoạch sử dụng đất còn chậm chạp, biến động đất đai không được theo dõi, cập nhật thường xuyên, dẫn đến việc tham mưu quy hoạch, mua đất, giải quyết khiếu nại không đầy đủ, không chính xác.
Nhiều đô thị thiếu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chính xác, dẫn đến việc phân lô, cho thuê, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất một cách ngẫu nhiên.
Việc giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đều bị đình trệ.
Đất ngày càng đắt
Đất ngày càng đắt
Tình trạng lấn chiếm tài sản ngày càng diễn ra phổ biến khi giá trị đất đai ngày càng cao nhưng không được xác định, tránh, xử lý kịp thời.
Đất đai đã từ một tài sản không được đánh giá cao trở thành một tài sản có giá trị cao, với sự tăng giá đột biến ở nhiều khu vực; hơn nữa, đồng tiền đã đẩy các chuẩn mực đạo đức, đạo đức gia đình, dòng tộc sang bên lề do kinh tế khó khăn.
Có thể dẫn ra nhiều ví dụ: Khi người có tài sản (cha, mẹ, ông, bà ...) chết thì con cháu, người thân trong gia đình, dòng tộc sẵn sàng chấm dứt thỏa thuận dân sự. về tài sản đất trước đây có liên quan đến thừa kế Do đó, một số hợp đồng tặng cho tài sản bị vô hiệu.
Tài sản ngày càng trở nên đắt đỏ từ thành thị đến nông thôn, do đó có trường hợp chỉ cần vài chục, vài trăm, thậm chí vài mét vuông đất là anh chị em cũng dắt nhau ra tòa.
Đạo đức, luân lý trong nhiều gia đình, theo nhận định, chưa bao giờ đạo đức lại được coi trọng như thời gian gần đây. Tất cả chỉ vì những bất đồng và vấn đề đất đai.
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Cơ quan có trách nhiệm giải quyết tranh chấp đất đai được xác định bởi tình trạng pháp lý của đất tranh chấp. Cụ thể, nếu một trong các bên có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc một trong các giấy tờ xác nhận quyền sử dụng đất (theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013) thì Tòa án sẽ là cơ quan giải quyết tranh chấp. nhân dân cấp quận / huyện nơi có đất.
Ngược lại, nếu đương sự chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc một trong các giấy tờ xác nhận quyền sử dụng đất (theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013) thì cơ quan giải quyết tranh chấp có thể lựa chọn một trong hai cơ quan chức năng: Ủy ban nhân dân hoặc Tòa án nhân dân.
Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai
Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai
Đầu tiên, các bên tranh chấp đất đai phải thông qua thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã. Trong trường hợp hòa giải không thành, một trong các bên có quyền lựa chọn gửi hồ sơ yêu cầu giải quyết mâu thuẫn đến cơ quan có trách nhiệm nêu trên. Nếu vụ việc được đưa ra Tòa án nhân dân thì phương thức giải quyết mâu thuẫn sẽ do Luật tố tụng dân sự điều chỉnh. Nếu vụ việc được chuyển đến Ủy ban nhân dân thì thủ tục giải quyết tranh chấp sẽ được thực hiện theo thủ tục khiếu nại hành chính và tố tụng hành chính.
Thời hạn thực hiện thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai không quá 45 ngày (nếu thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp huyện), không quá 60 ngày (nếu thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh), không quá 90 ngày (nếu thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) (nếu thuộc thẩm quyền của Bộ Tài nguyên và Môi trường).
Người dân có thể khiếu nại lần hai nếu không đồng ý với quyết định hòa giải của Ủy ban nhân dân hoặc Tòa án nhân dân. Khiếu nại lần hai có thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết tranh chấp về đất đai. Thời hạn này được kéo dài thêm 15 ngày đối với các vùng miền đặc biệt khó khăn về kinh tế, vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo.
Quy trình giải quyết tranh chấp đất đai lần 2
Quy trình giải quyết tranh chấp đất đai
Bước 1: Nộp và tiếp nhận đơn khiếu nại lần 2
Người dân phải lập hồ sơ khi khiếu nại lần hai gồm các tài liệu chính như: Đơn khiếu nại (trong đó nêu rõ lý do khiếu nại lần hai), quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu, các tài liệu liên quan để cơ quan có thẩm quyền xem xét. và giải quyết khiếu nại lần hai ... Sau đó, nếu địa điểm giải quyết khiếu nại lần đầu là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thì gửi hồ sơ khiếu nại lần hai này đến Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Nếu địa điểm giải quyết khiếu nại lần đầu là Ủy ban nhân dân cấp huyện thì cấp tỉnh (nếu địa điểm giải quyết khiếu nại lần đầu là cấp xã), Ủy ban nhân dân cấp huyện (nếu địa điểm giải quyết khiếu nại lần đầu là cấp xã).
Cơ quan có liên quan sẽ thụ lý đơn và tiến hành giai đoạn sau, xác minh và giải quyết, trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ khiếu nại lần hai hợp lệ.
Người có trách nhiệm giải quyết khiếu nại sẽ dựa vào nội dung đơn thư để xác minh và đưa ra kết luận về nội dung khiếu nại. Sau đó, để xác minh thông tin, hãy tiến hành trao đổi với những người có liên quan đến khiếu nại.
Bước 2: Nhận quyết định giải quyết khiếu nại lần 2
Trong thời hạn 7 ngày làm việc, kể từ ngày xác minh nội dung khiếu nại, bản án này sẽ được gửi cho người khiếu nại, người bị khiếu nại, người giải quyết khiếu nại lần đầu, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan và tổ chức.
Chúng ta đã tìm hiểu về vấn đề tranh chấp đất đai và các thủ tục khởi kiện, khiếu nại khi hòa giải tranh chấp đất đai không thành trong bài viết trước. Hy vọng rằng bạn đọc sẽ có thêm những kiến thức phù hợp khi tham gia giao dịch bất động sản, tránh những xung đột gây tốn kém tiền bạc, thời gian, công sức và làm mất hòa khí giữa các bên.